Cacao in Afrika en Azië
Nederland is de grootste importeur van cacaobonen ter wereld. Het merendeel exporteren ze ook weer, maar dan als chocolade, cacaoboter of -poeder. De productie van cacao in Afrika en Azië laat vaak te wensen over: let op het keurmerk om kinderarbeid te voorkomen.
Door de productie van cacao gaat tropisch woud verloren. Bovendien zijn de omstandigheden waaronder arbeiders in de cacao werken vaak slecht. Er zijn zelfs berichten van slavernij. Maar het kan ook anders. Biologische cacaoproducten zoals chocoladerepen, zijn geproduceerd zonder kinderarbeid en slavernij en zonder gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest.
Keurmerken op cacao
Biologische cacaoproducten dragen het EKO-keurmerk. Deze zijn gemaakt zonder chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest, en er komt geen slavernij en kinderarbeid bij kijken
De cacao gebruikt voor EKO-chocolade en andere cacaoproducten komt van coöperaties in Latijns-Amerika en Afrika, die er een eerlijke prijs voor hebben ontvangen.
Cacao voor chocolade van Max Havelaar komt van coöperaties in Latijns-Amerika en Afrika, en is gegarandeerd zonder kinderarbeid en slavernij gemaakt. Maar Max Havelaar stimuleert ook milieuvriendelijke productie.
Milieugevolgen cacao
Verreweg de belangrijkste milieubelasting van cacao zit in de productie. De teelt van cacao tast het tropische regenwoud aan, waardoor de biodiversiteit daalt.
Een cacaoaanplant blijft zo'n 20 jaar productief. Daarna moet de boer voor nieuwe aanplant vaak uitwijken naar onontgonnen bosgebied.
8 miljoen hectare bos weg
Geschat wordt dat de productie van cacao tot nu toe heeft bijgedragen aan het verlies van 8 miljoen hectare tropisch woud. De gebieden met de juiste omstandigheden voor de teelt van cacao, zijn juist de gebieden waar de tropische diversiteit aan planten en dieren het hoogst is. Cacaobonen komen voornamelijk uit West-Afrika, meer dan de helft komt uit Ivoorkust. Andere, meer grootschalige leveranciers zijn Brazilië, Maleisië en Indonesië.
In Brazilië was cacaoteelt de belangrijkste oorzaak voor het verdwijnen van de Atlantische kustwouden. In Indonesië draagt cacaoteelt in midden-Sumatra en op Sulawesi bij aan ontbossing. Ook in Kameroen lopen bossen gevaar.
Cacao telen in een zogeheten gemengd systeem - als schaduwgevend gewas temidden van het bestaande bos - beschermt de natuur en biodiversiteit juist.
Beter aanpakken: cacaoteelt die natuurbehoud helpt
Het kan ook anders. De cacaoteelt kan namelijk een rol spelen in het behoud van natuur en biodiversiteit. Kleine bedrijven telen cacao vaak in een zogeheten gemengd systeem, als schaduwgevend gewas temidden van het bestaande bos. Er zijn cacaobedrijven die zo natuurgebieden beschermen.
Bestrijdingsmiddelen
Het gebruik van bestrijdingsmiddelen op cacao is in Afrika (waar Nederlandse cacao voornamelijk vandaan komt) beperkt. De middelen die gebruikt worden zijn wel erg schadelijk.
1 m3 cacaobonen zorgt voor 10 m3 afval en bijproducten (zoals vruchtvlees, doppen en pulp)
Afval van cacaobonen
Telkens als er 1 m3 cacaobonen geproduceerd is, zijn er ook 10 m3 afval en bijproducten (zoals vruchtvlees, doppen en pulp) ontstaan. Dat kan leiden tot vervuiling. Cacaodoppen worden in Nederland nuttig gebruikt als biobrandstof voor energiecentrales en als bodembedekking in tuinen.
Arbeidsomstandigheden
Cacao is in West-Afrika een belangrijke bron van werkgelegenheid en inkomsten. Toch worden kinderen ingezet bij de productie, want boeren kunnen nauwelijks leven van de opbrengsten van de cacao. Er zijn zelfs berichten over kindslavernij. Veel kinderen voeren gevaarlijke taken uit, zoals werken met pesticiden en grote kapmessen.
Begin deze eeuw begon de internationale cacao- en chocolade-industrie met het Harkin-Engel protocol, dat kinder- en slavenarbeid op cacaoplantages in Ghana en Ivoorkust moet terugdringen. Dat heeft nog niet geleid tot zichtbare verbetering.
Welles-nietes
Volgens de cacaosector zelf zijn er geen aanwijzingen voor slavernij en gaat het in de meeste gevallen van kinderarbeid om kinderen die meehelpen met andere werkende gezinsleden. Daar is de International Labour Organisation (ILO) het niet mee eens; ILO stelt dat er wel aanwijzingen zijn van slavernij.
Door de productie van cacao gaat tropisch woud verloren. Bovendien zijn de omstandigheden waaronder arbeiders in de cacao werken vaak slecht. Er zijn zelfs berichten van slavernij. Maar het kan ook anders. Biologische cacaoproducten zoals chocoladerepen, zijn geproduceerd zonder kinderarbeid en slavernij en zonder gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest.
Keurmerken op cacao
Biologische cacaoproducten dragen het EKO-keurmerk. Deze zijn gemaakt zonder chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest, en er komt geen slavernij en kinderarbeid bij kijken
Milieugevolgen cacao
Verreweg de belangrijkste milieubelasting van cacao zit in de productie. De teelt van cacao tast het tropische regenwoud aan, waardoor de biodiversiteit daalt.
Een cacaoaanplant blijft zo'n 20 jaar productief. Daarna moet de boer voor nieuwe aanplant vaak uitwijken naar onontgonnen bosgebied.
8 miljoen hectare bos weg
Geschat wordt dat de productie van cacao tot nu toe heeft bijgedragen aan het verlies van 8 miljoen hectare tropisch woud. De gebieden met de juiste omstandigheden voor de teelt van cacao, zijn juist de gebieden waar de tropische diversiteit aan planten en dieren het hoogst is. Cacaobonen komen voornamelijk uit West-Afrika, meer dan de helft komt uit Ivoorkust. Andere, meer grootschalige leveranciers zijn Brazilië, Maleisië en Indonesië.
In Brazilië was cacaoteelt de belangrijkste oorzaak voor het verdwijnen van de Atlantische kustwouden. In Indonesië draagt cacaoteelt in midden-Sumatra en op Sulawesi bij aan ontbossing. Ook in Kameroen lopen bossen gevaar.
Cacao telen in een zogeheten gemengd systeem - als schaduwgevend gewas temidden van het bestaande bos - beschermt de natuur en biodiversiteit juist.
Beter aanpakken: cacaoteelt die natuurbehoud helpt
Het kan ook anders. De cacaoteelt kan namelijk een rol spelen in het behoud van natuur en biodiversiteit. Kleine bedrijven telen cacao vaak in een zogeheten gemengd systeem, als schaduwgevend gewas temidden van het bestaande bos. Er zijn cacaobedrijven die zo natuurgebieden beschermen.
Bestrijdingsmiddelen
Het gebruik van bestrijdingsmiddelen op cacao is in Afrika (waar Nederlandse cacao voornamelijk vandaan komt) beperkt. De middelen die gebruikt worden zijn wel erg schadelijk.
1 m3 cacaobonen zorgt voor 10 m3 afval en bijproducten (zoals vruchtvlees, doppen en pulp)
Afval van cacaobonen
Telkens als er 1 m3 cacaobonen geproduceerd is, zijn er ook 10 m3 afval en bijproducten (zoals vruchtvlees, doppen en pulp) ontstaan. Dat kan leiden tot vervuiling. Cacaodoppen worden in Nederland nuttig gebruikt als biobrandstof voor energiecentrales en als bodembedekking in tuinen.
Arbeidsomstandigheden
Cacao is in West-Afrika een belangrijke bron van werkgelegenheid en inkomsten. Toch worden kinderen ingezet bij de productie, want boeren kunnen nauwelijks leven van de opbrengsten van de cacao. Er zijn zelfs berichten over kindslavernij. Veel kinderen voeren gevaarlijke taken uit, zoals werken met pesticiden en grote kapmessen.
Begin deze eeuw begon de internationale cacao- en chocolade-industrie met het Harkin-Engel protocol, dat kinder- en slavenarbeid op cacaoplantages in Ghana en Ivoorkust moet terugdringen. Dat heeft nog niet geleid tot zichtbare verbetering.
Welles-nietes
Volgens de cacaosector zelf zijn er geen aanwijzingen voor slavernij en gaat het in de meeste gevallen van kinderarbeid om kinderen die meehelpen met andere werkende gezinsleden. Daar is de International Labour Organisation (ILO) het niet mee eens; ILO stelt dat er wel aanwijzingen zijn van slavernij.
